Facebook Twitter Instagram YouTube LinkedIn
    Yapı Tasarım Akademisi
    • Ana Sayfa
    • Yazılar
      1. Deprem Mühendisliği
      2. Yapısal Tasarım
      3. Yapı
      4. Yapı Statiği
      Featured
      Rönesans Rezidans
      Deprem Mühendisliği

      Rönesans Rezidans Neden Yıkıldı?

      Şubat 27, 20230Updated:Şubat 27, 20231 Min Read244 Views
      Recent
      Rönesans Rezidans

      Rönesans Rezidans Neden Yıkıldı?

      Şubat 27, 2023
      TBDY 2018 Kursu

      TBDY 2018 Udemy Kursu -Bölüm 1

      Temmuz 3, 2022
      süneklik

      Süneklik Nedir? Çeşitleri Nelerdir?

      Nisan 17, 2022
    • Podcast
    • Kurslar
    • Forum
    Instagram YouTube Twitter LinkedIn Facebook
    Yapı Tasarım Akademisi
    Home » Blog » ardışık katlar arası rijitlik kontrolü » Yumuşak Kat Nedir?
    Deprem Mühendisliği

    Yumuşak Kat Nedir?

    734 ViewsAralık 24, 20214 yorum3 Mins Read
    Yumuşak Kat
    J.K. Nakata USGS, Public domain, via Wikimedia Commons
    Share
    Facebook Twitter LinkedIn Email Telegram WhatsApp

    Yumuşak kat olarak ifade edilen katın yanal rijitliği diğer katlara göre daha düşüktür. Bu nedenle de o kat düşeyde rijitlik düzensizliğine neden olur.

    Yumuşak Kat Oluşum Nedenleri?

    Yumuşak Kat

    Yukarıdaki görselde yumuşak kat oluşumuna sebep olan tipik tasarım “hatalarını” görebilirsiniz. Neden tırnak içinde yazdığımı aşağıda açıklayacağım.

    Soldaki yapıda katlardan birisinin kat yüksekliği diğer katlara göre daha yüksek. İki tarafından ankastre olarak mesnetlenmiş bir kolonun yanal rijitliğini hesaplamak için kullanılan formül:

    \begin{equation}
    
    k=\frac{12*EI} {h^3}
    
    \end{equation}

    Paydadaki h kolonun yüksekliğini temsil ediyor. Eğilme Rijitliği EI’yi 1 birim alarak basit bir hesap yaparsak:

    k_{3metre}=\frac{12*1} {3^3} =\frac{12} {27}=0.\overline4 \approx 0.44
    
    
    
    \\~
    \\~
    
    k_{4metre}=\frac{12*1} {4^3} =\frac{12} {64}=0.1875\approx0.19
    
    \\~
    \\~
    oran=\frac{k_{3metre}} {k_{4metre}}=\frac{0.44} {0.19}=2.32
    
    

    Yukarıdaki hesapta açıkça görüldüğü üzere 3 metrelik kolon 4 metrelik kolondan 2.32 kat daha rijit. Sadece bir katın yüksekliğini 1 metre fazla yapmak bile ne kadar rijitlik farkına neden oluyor gördüğünüz gibi. Bu yüzden kat yüksekliklerinizi aynı tutmanız gerekiyor. 

    Ortadaki resimde ise zemin katta kolonlar devam etmiyor, yani kolonlar kirişe oturuyor. Bu sadece yumuşak kat sorunu değil başka sorunlar da doğuruyor ancak burada sadece yumuşak kat sorununu gözönüne alıcaz. Bir katın yanal rijitliği hesaplanırken en basit şekilde kolonların (veya perdelerin) rijitliği hesaplanır ve bunlar o katta bulunan kolon (veya perde) sayısına çarpılır. Eğer o katta diğer kattakilerden daha az kolon veya perde bulunuyorsa o katın rijitliği de diger katların rijitliğinden düşük olacaktır. Bu da yine düşeyde rijitlik düzensizliği oluşturacak ve kolonların eksik olduğu katta yumuşak kat oluşacaktır. 

    Sağ resimdeki mekanızmanın ise özellikle Türkiye’de 10 binlerce örneği olabilir. Özellikle zemin katında dükkan olan ve çerçeve sistemden oluşan yapılarda meydana gelen bir yumuşak kat türü. Dolgu duvarlar sadece yapının üst katlarında çerçevelere bitişik olarak inşa edildiyse ve bu dolgu duvarlar yapının zemin katında (veya başka bir katında) bulunmuyorsa bu katta yumuşak kat ortaya çıkarıyor. Türkiye için en tehlikelisi de bu tür. Çünkü Türkiye’de mühendisler dolgu duvarları yapıyı tasarlarken gözönüne almıyor ve bu rijitlik düzensizliğinden habersiz bir şekilde tasarımını sonlandırıyor. Ama gerçekte olan yapıda bu sorun var ve deprem sırasında bu katta yumuşak kat oluşuyor. Çözüm ise dolgu duvarları çerçevelerle arasında derz bırakarak tasarlamak. Bu tavsiyeyi kaç farklı yazıda verdim bilmiyorum ama vermem gerekiyor. 

    ETH HIT Building
    ROBERT, CC BY-NC-ND 4.0, at made-by-architects.com
    ETH HIT Building
    AndreasW, CC BY-NC-ND 4.0, at made-by-architects.com

    Yukarıda hata kısmını tırnak içinde yazdım çünkü bu tarz tasarlanmış yapı örnekleri ile karşılaşabilirsiniz ve bunlar bilinçli olarak öyle tasarlanmış olabilir. Bu ne demek? Bu şu demek. Gerçekten iyi mühendislik bilgisine sahip mühendislik bürolarında bu tarz tasarımlar yapılabiliyor ama onlar bu tasarımın yol açaçağı sorunu bilerek ve buna karşı önlem alarak tasarlıyor. Deneyimsiz ve sıradan bir mühendisin bu tarz tasarımlara girmektense bu tarz tasarımlardan kaçınmasını tavsiye ederim. 

    Yukarıdaki iki görsele bakarsaniz bunlar ETH Zürich Hönggerberg kampüsünde bulunan HIT binasının görselleri. Bu binanın bir bölümünde bulunan salonun yüksekliği iki kat yüksekliğine denk geliyor. Bahsettiğimiz tasarım “hatalarından” birisine benziyor ancak bu yapıyı tasarlayan mühendisler ne yaptığını bildiği sürece sorun yok. 

    Sormak istediğiniz sorular varsa bunları yorumlarda sorabilirsiniz.

    Hatırlatma: Yazılan makalelerden haberdar olmak istiyorsanız, sosyal medya hesaplarımızı takip edebilirsiniz.

    Yazıyı Oylamak İçin Tıklayın!
    [Total: 5 Average: 4.6]

    ardışık katlar arası rijitlik kontrolü deprem deprem tasarımı düşeyde rijitlik düzensizliği soft storey soft storey mechanism soft story soft story mechanism TBDY tbdy 2018 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği yapısal analiz yapısal tasarım yumuşak kat yumuşak kat mekanizması
    Share. Facebook Twitter LinkedIn Email Telegram WhatsApp

    Related Posts

    TBDY 2018 Kursu

    TBDY 2018 Udemy Kursu -Bölüm 1

    Temmuz 3, 2022
    süneklik

    Süneklik Nedir? Çeşitleri Nelerdir?

    Nisan 17, 2022
    soğuk derz

    Soğuk Derz Nedir? Soğuk Derz Hakkında Bilinen Önemli Yanlış Nedir?

    Nisan 16, 2022

    4 yorum

    1. nemir on Şubat 8, 2023 8:39 am

      bir sorum olacak size
      bizim ev 55-60 metre kare kadar, fakat üç kattır, en alt kat dediğiniz gibi yumuşak kat, yani hiç duvar yok, sadece kolonlar var, üstündeki iki katta duvarlar var, bir de en alttaki kolonlar tekil kolon, ancak kolonlar büyük, 30 a 60 ve demiri iyi atılmış, bu durumda bu evin deprem riski nedir acaba?
      teşekkür ederim

      Reply
      • Yapi Mühendisi on Şubat 8, 2023 8:22 pm

        Merhaba,

        bahsettiginiz gibi üst katlarda dolgu duvar vaken zemin katlarda bulunmuyorsa, yumusak kat riski bulunuyor yapinizda. Ancak bu risk ne kadar büyüktür, evinizi veya projesini incelemeden bir sey denilemez. Tavsiyem, konu hakkinda bilgili bir insaat mühendisine yapiyi analiz ettirin. Ancak, Türkiye’deki mühendislerin cogunlugu dolgu duvarlarin yumusak kat olusturmadigini iddia edecektir size. Böyle de bir sorununuz var.

        Iyi Aksamlar

        Reply
    2. Şükran Kılıç on Şubat 14, 2023 8:44 am

      Altı garaj olan ve yumuşak zeminde bulunan evlerin deprem bölgesindeki riskini nasıl yorumlarsınız.

      Reply
      • Yapi Mühendisi on Şubat 14, 2023 8:24 pm

        Bu sekilde yorum yapmak mümkün degil. Yumusak zeminde de depreme dayanikli yapi tasarlanabilir. Burada zemin etüdünün ve yapinin tasariminin ne kadar iyi oldugu önemli olan.

        Alti garajdan kastiniz bodrum seklinde degil de zemin kat seviyesinde aciklik seklindeyse, yazida bahsettigim yumusak kat meydana gelme riski bulunuyor. Ancak tasarimi yapan mühendis üst katlardaki dolgu duvarlarin rijitligini de dikkate alarak garaj katinin rijitligini ona göre ayarladiysa, sorun olmaz. Bu dedigimi Türkiye’de uygulayan olmadigi veya cok nadir uygulandigi icin de eger garajiniz zemin katta ve komple acik sekildeyse, yumusak kat olusturma riski var. Bu durumdaysa iyi bir mühendislik bürosuna basvurarak, yapinizin analizini talep etmenizi öneririm.

        Reply

    Leave A Reply Cancel Reply

    This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

    En Yeni Yazılar
    Rönesans Rezidans

    Rönesans Rezidans Neden Yıkıldı?

    Şubat 27, 2023
    TBDY 2018 Kursu

    TBDY 2018 Udemy Kursu -Bölüm 1

    Temmuz 3, 2022
    süneklik

    Süneklik Nedir? Çeşitleri Nelerdir?

    Nisan 17, 2022
    soğuk derz

    Soğuk Derz Nedir? Soğuk Derz Hakkında Bilinen Önemli Yanlış Nedir?

    Nisan 16, 2022
    Strut and tie

    Kafes Kiriş Analojisi Nedir?

    Ocak 8, 2022
    Kategoriler
    • Deprem Mühendisliği
    • Featured
    • Gökdelen
    • Kısa Bilgiler
    • Köprü
    • Kurslar
    • Seminer
    • Videolar
    • Yapı
    • Yapı Statiği
    • Yapısal Tasarım
    • Yazılar
    Arşivler
    • Şubat 2023
    • Temmuz 2022
    • Nisan 2022
    • Ocak 2022
    • Aralık 2021
    • Kasım 2021
    • Eylül 2021
    • Haziran 2021
    • Mayıs 2021
    • Nisan 2021
    Yapı Tasarım Akademisi
    Instagram LinkedIn Twitter YouTube Facebook
    • Hakkımda
    • İletişim
    • Kullanım Koşulları
    • Gizlilik Politikası
    • Çerez Politikası
    Copyright © 2021-2023 Yapı Tasarım Akademisi - Tüm hakları saklıdır.

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.

    Çerez Politikası
    Sizlere daha iyi bir deneyim sunmak için sitemizde çerez kullanmaktayız. Sitemizi kullanmak için bunları kabul etmeniz gerekiyor. "Detaylı Bilgi" tuşuna basarak çerez ve gizlilik politikalarımız hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
    Kabul Et Detaylı Bilgi
    Manage consent

    Privacy Overview

    This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
    Necessary
    Always Enabled
    Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
    CookieDurationDescription
    cookielawinfo-checkbox-analytics11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
    cookielawinfo-checkbox-functional11 monthsThe cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
    cookielawinfo-checkbox-necessary11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
    cookielawinfo-checkbox-others11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
    cookielawinfo-checkbox-performance11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
    viewed_cookie_policy11 monthsThe cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
    Functional
    Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
    Performance
    Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
    Analytics
    Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
    Advertisement
    Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.
    Others
    Other uncategorized cookies are those that are being analyzed and have not been classified into a category as yet.
    SAVE & ACCEPT