Saplama Kiriş Nedir?

Tanım olarak iki ucunda da kolona değil de başka bir kirişe saplanan kirişe saplama kiriş denir. Örnek olarak yazının kapak fotoğrafına bakabilirsiniz. Ana kirişe saplanan daha ufak boyutlara sahip kiriş saplama kiriş olarak adlandırılıyor.

Kullanım amacı

Saplama kirişlerin kullanılma amacı üzerindeki döşemeye gelen yükleri ve sehimi azaltmak, bir nevi döşemeye o noktadan destek sağlamak. Burada rijit bir destekten bahsedilemez daha çok elastik yay ile modellenecek bir destekten bahsedilebilir.

Meydana gelen yükler

Saplandığı kirişlerde doğal olarak belli yükler meydana getirir. Bu yükleri bulmak için saplama kirişleri ana kirişe ankastre mesnet ile bağlı olarak düşünebilirsiniz. Bu kirişe döşemeye etkiyen bütün yükler + kendi yükleri etki edecek. Bu yükleri de yayılı yük olarak düşünebilirsiniz. Saplama kirişe etkiyen yükler sonucu mesnetlerde oluşan kesit tesirleri ise ana kirişe aktarılacak yüklerdir. Mesnetlerde ise normal (normal kuvvet deprem gibi yanal yükler sonucu oluşur) ve kesme kuvveti yanında eğilme momenti oluşur.

Bu kuvvetleri ana kirişe tekil yük/moment olarak aktarmanız gerekiyor. Böylece ana kirişe ekstradan düşey ve yatay yük, ayrica eğilme ve burulma momentleri etki edecek. Saplama kirişin mesnetinde meydana gelen eğilme momenti ana kirişte burulmaya neden olduğu için bu momenti artık burulma momenti olarak düşünmemiz gerekiyor. Deprem gibi yanal kuvvetler sonucu saplama kirişte oluşan normal kuvvet de ana kirişte eğilme momenti yaratacak. Ancak bu eğilme momenti düşey yükler sonucu meydana gelen eğilme momenti ile aynı aksta meydana gelmiyor. Yani artık iki farklı aksta eğilme momenti oluşuyor kesit tesiri olarak.

Özetlemek gerekirse; normal şartlarda My eğilme momenti ve Vz düşey yükü için tasarlamamız gereken ana kirişi artik My ve Mz eğilme momentleri, Vy ve Vz kesme kuvvetleri ve Mx burulma momenti için tasarlamamız gerekiyor. 

Tasarlarken dikkat edilecek noktalar

Öncelikle bilmeniz gereken rijitliği yüksek olan kiriş diğerini taşır, siz bunun aksini düşünseniz veya öyle modellemeye çalışsanız dahi. Bu nedenle saplama olan kirişi katiyen ana kirişten daha rijit, yani daha büyük boyutlarda tasarlamayın. Tasarladığınız saplama kirişleri her zaman ana kirişlerden daha ufak boyutlarda tasarlayın. 

Saplama kirişleri ana kirişe bağladığınız noktaya etriye sıklaştırması ve düzgün bir donatı detaylandırması yapmanız gerekiyor. Bu bölgeye ekstradan etriye eklemenizin nedeni ise saplama kirişten gelen kesme kuvvetlerini ana kirişe düzgün bir şekilde aktarabilmek. Saplama kirişin boyuna donatılarını da ana kirişe devam ettirmeniz ve gerekli ankraj boyunu bırakmanız gerekiyor. Saplama kirişinizi ana kirişe bağlayan elemanlar donatılardır. Bunu da yeterli ankraj boyu bırakarak sağlayabilirsiniz. Donatı detayları ile ilgili görselleri google’a askı donatısı veya hanger reinforcement yazarak arayabilirsiniz. Telif haklarını ihlal etmemek için görsel paylaşamıyorum. 

Saplama kirişe başka bir saplama kiriş atmaktan kaçının. En iyi taşıyıcı sistemin sade ve anlaşılır olması gerekir. Baktığınız zaman taşıyıcı sistemi veya yük akışını anlayamıyorsanız iyi bir taşıyıcı sistem kuramamışsınız demektir.

Sormak istediğiniz sorular varsa bunları yorumlarda sorabilirsiniz.

Hatırlatma: Yazılan makalelerden haberdar olmak istiyorsanız, sosyal medya hesaplarımızı takip edebilirsiniz.